De huizenbezitter krijgt een aantal maatregelen voor de kiezen die nadelig zijn voor de koopkracht. De hypotheekrenteaftrek wordt versneld afgebouwd en eigenaren die hun woning (bijna) volledig hebben afgelost moeten belasting gaan betalen. Dat blijkt uit de analyse die het CPB heeft gemaakt van het nieuwe regeerakkoord. De pijn wordt volgens het nieuwe kabinet verzacht door het eigenwoningforfait te verlagen.
Het zijn maatregelen die de afgelopen tijd al zijn uitgelekt en die direct kritiek en lof oogsten. Vooral het afschaffen van de wet-Hillen, die regelt dat geen eigenwoningforfait betaald hoeft te worden over een afgelost huis, deed stof opwaaien. Het kabinet besloot daarom op het allerlaatste moment om de afbouw van de regeling van 20 jaar naar 30 jaar te brengen, meldde minister-president Mark Rutte na de presentatie van het nieuwe regeerakkoord.
Bezorgd en boos
De Vereniging Eigen Huis (VEH) zegt overspoeld te zijn met boze en bezorgde reacties van de leden. Mensen die hun hypotheek grotendeels of geheel hebben afgelost voelen zich bedrogen door de overheid die aflossen hiervoor juist stimuleerde, aldus de belangenvereniging. ‘De maatregel treft juist mensen die er verstandig aan dachten te doen om de aflossing van hun hypotheek met spaargeld te bespoedigen’ schreef de de VEH maandag nog in een brief naar Kamerleden.
Over het versneld afbouwen van de hypotheekrenteaftrek met stappen van 3 procentpunt naar het basistarief van zo’n 37% is de VEH ook kritisch. ‘Het is een misverstand te veronderstellen dat mensen met een hoger inkomen lastenverzwaringen gemakkelijk kunnen opbrengen. Als er maximaal is geleend, blijft er weinig ruimte over om nieuwe lasten op te vangen.’
Branchevereniging VBO Makelaar waarschuwt dat ‘inconsistent’ woningmarktbeleid tot onrust en afnemend consumentenvertrouwen leidt. ‘De politiek moet zich realiseren dat de consument zich bij het aangaan van een hypotheek voor 30 jaar vastlegt. Die is niet gebaat met jojobeleid’ zegt Hans van der Ploeg, directeur van VBO-makelaar. ‘Het afschaffen van de wet Hillen druist volledig in tegen het aflosbeleid van vorige kabinetten. Dat de hypotheekrenteaftrek nu zes keer zo snel wordt teruggedraaid verandert het speelveld en kan voor onrust zorgen en de woningmarkt negatief beïnvloeden.Daarnaast moeten berekeningen nog maar uitwijzen of de fiscale maatregelen voor de woonconsument budgetneutraal verlopen.’
De opbrengst van de versnelde afbouw van de hypotheekrenteaftrek wordt volgens het kabinet volledig gebruikt om de eigenwoningbezitters te compenseren door verlaging van het eigenwoningforfait.
Marktverstorend
Uit het regeerakkoord blijkt dat het in stand houden van de wet-Hillen te veel geld gaat kosten nu nu iedereen sinds 2014 verplicht moet aflossen. Daarmee wordt de groep die het belastingvoordeel geniet gestaag groter.
Johan Conijn, bijzonder hoogleraar woningmarkt aan de Amsterdam School of Real Estate, zei eerder al tegen het Financieele Dagblad te spreken te zijn over die ingreep. De wet-Hillen is volgens hem een vorm van subsidie. ‘Iedereen ontvangt graag subsidie, maar voor het functioneren van de woningmarkt werkte de regeling verstorend.’
Voor huurders met huurtoeslag kan het regeerakkoord ook financieel nadelig uitpakken. De zogeheten ‘Kan-bepaling’ wordt namelijk geschrapt. Dat betekent, kort door de bocht, dat huurstijgingen voor lage inkomens niet meer worden gecompenseerd. Vanaf 2021 bespaart het kabinet door deze maatregel jaarlijks €138 mln per jaar. ‘Zeer teleurstellend’ noemt Ronald Paping, directeur van de belangenvereniging, de ingreep. ‘Huurders met huurtoeslag gaan er jaarlijks zo’n 100 mln op achteruit.’
Aanjagen woningbouw
Ook gaat het kabinet afspraken maken met woningbouwcorporaties en lokale overheden over het aanjagen van de de woningbouwproductie. Het aanbod reageert nu nog te traag op de vraag. Dat is volgens de partijen deels het gevolg van belemmerend overheidsbeleid. Die belemmeringen, onduidelijk is welke, wil het kabinet zoveel mogelijk wegnemen. Een breed scala aan partijen, van makelaars tot ontwikkelaars, heeft de overheid de afgelopen tijd opgeroepen om de de woningbouw te versnellen.
Door het grote woningtekort in de stedelijke gebieden stijgen de prijzen van koopwoningen, maar ook de huren, bijzonder hard. Hierdoor wordt de stad voor middeninkomens en starters steeds moeilijker bereikbaar. De Nederlandse Makelaarsvereniging (NVM) is blij dat de overheid de nieuwbouw aan gaat jagen. ‘De huidige vrijblijvendheid verdwijnt’ zegt een woordvoerder.
Middenhuurwoningen in de vrije sector krijgen de prioriteit de komende regeerperiode. Het is vooral dit type woning dat bijzonder schaars is. Hiertoe moet de mogelijkheid om sociale woningen te verkopen volledig worden benut, staat in het regeerakkoord.
Het overhevelen van sociale woningen naar de vrije sectors is niet onomstreden. De Woonbond noemt het zelfs ‘asociaal beleid.’ Er is nu al een groot tekort aan sociale woningen volgens Paping. ‘Hierdoor komen lageren en bescheiden middeninkomens straks niet meer aan de bak.’
De NVM noemt het een opluchting dat het maximale hypotheekbedrag niet verder omlaag gaat om starters niet te veel in de weg te zitten. Er mag straks nog 100% van de waarde van het huis geleend worden.
Daarnaast neemt het kabinet een reeks maatregelen om de verduurzaming van de woningvoorraad te stimuleren.
Bron: FD
